dinsdag 7 mei 2013

07/05 Exit Bevrijdingsdag, exit vluchtelingen

Home Sweet Home: Kunst valt niet onder de vrijheid van
meningsuiting, vindt burgemeester Roep van Vlissingen.

Mensen werden opgepakt in de oorlog, omdat ze geen ‘wij’ waren maar ‘zij’.  Een quote uit de prachtige speech die oud-commandant der Strijdkrachten Peter van Uhm op Bevrijdingsdag uitsprak. Gek genoeg moest ik daar gisteravond weer aan denken, toen een typisch ‘wij-zij’-gevalletje opdook in Vlissingen.

Wat was daar aan de hand? Kunstenares Tinkebell bouwde hier in opdracht van stichting De Cultuurwerf een opvallend kunstwerk: een gezellig Hollands huisje waarin vluchtelingen Ezzedin en Shirak vier weken konden wonen. Ze noemde het Home Sweet Home. De achterliggende gedachte was om met het kunstwerk het vluchtelingenprobleem in Nederland onder de aandacht te brengen. Maar nadat stichting De Cultuurwerf mondeling en via e-mail al een toezegging had gekregen voor een vergunning, besloot burgemeester Roep gisteren ineens dat Home Sweet Home toch afgebroken moest worden. Ironisch genoeg werden de dag na Bevrijdingsdag twee vluchtelingen weer op straat gezet. De ene is in hoger beroep omdat hij geen verblijfsvergunning kreeg. De ander heeft geen verblijfsvergunning gekregen omdat hij een vals paspoort nodig had om het land waarin hij gemarteld werd te ontvluchten. Hij is uitgeprocedeerd, maar terugkeren betekent voor hem marteling, of erger, de dood. Dus beland je op straat. En precies dit onmenselijk dilemma beoogde kunstenares Tinkebell publiekelijk aan te kaarten.

Het was natuurlijk niet de vergunning voor het kunstwerk die de oorzaak was van het afbreken van Home Sweet Home. Directeur Bakker van stichting De Cultuurwerf: ‘Er worden na toezegging wel vaker kunstwerken al gebouwd nog voordat de vergunning binnen is.’ De echte reden wordt dan ook snel duidelijk als burgemeester Roep van Vlissingen bij omroep Zeeland zijn relaas doet:  ‘Wij waren niet gelukkig met het feit dat er uitgeprocedeerde asielzoekers in werden gezet. Ik vind dit een bedenkelijke manier van kunst bedrijven. Vrijheid van meningsuiting is wat anders, maar hier heb ik geen goed woord voor over.’

Het is duidelijk. Burgemeester Roep kon niet anders. Uitgeprocedeerde vluchtelingen horen op straat en je mag niet met kunst je mening verkondigen. Overigens is er een nog helemaal niet uitgeprocedeerd.  In Vlissingen bood in ieder geval noch de gemeente, noch een particulier opvang voor de vluchtelingen. Maar in Amsterdam kunnen zij een week onderdak krijgen. Als er hierna geen andere opvang komt, staan ze na een week weer op straat.

Terug naar de toespraak van Peter van Uhm, die hoopt dat we niet alleen op 4 mei maar ook de 364 dagen erna terugdenken aan hoe nagedachtenis en saamhorigheid ons helpen om in tijden van ‘ik’ het ‘wij’ terug te vinden. Omdat niet vanuit het ‘ik’ of het ‘zij’, maar vanuit het ‘wij’ goede dingen ontstaan. Dus hoe lossen wij het probleem van Ezzedin en Shirak op en voorkomen we dat twee getraumatiseerde mensen weer op straat komen te staan?

Dat is de vraag die maar weinig mensen bezighoudt en daarom is het goed dat stichting De Cultuurwerf en Tinkebell onze aandacht trekken. Kunst valt wel degelijk onder de vrijheid van meningsuiting en zet ons aan het denken in tijden dat woorden dat niet meer kunnen doen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten