Gisteren bezocht ik de voorstelling ‘Hoe duur was de suiker?’
van John Leerdam. De stadsschouwburg was even omgetoverd tot klein Suriname.
Het leek dan ook vooral een voorstelling te zijn voor de eigen achterban. Vanuit
theaterwetenschappelijk perspectief gebeurde er niets schokkends. Vanuit de
thematiek bezien – de vroegere slavernij met een link naar de moderne vormen
van slavernij – valt het in de categorie politieke theatervoorstelling. Het
is vrij schrijnend wat onze voorouders hebben gedaan in Suriname. Met de
moderne vormen van slavernij lijkt het me een onderwerp waar een theatermaker
flink mee aan de slag kan. Dit gebeurt helaas niet bij deze voorstelling. Het
lijkt bijna alsof ik een musical bijwoon. En dat vind ik jammer, want ik wil
bij dit soort onderwerpen geraakt worden en het gevoel krijgen dat het thema
dusdanig serieus wordt genomen dat het ‘de aandacht geven’ overstijgt. Ik wil
weglopen met het gevoel dat ik ermee aan de slag moet. Dat ik moet nadenken
over mijn Surinaamse en Nederlandse roots. Dat ik – hoe klein ook – een inspanning
moet leveren om dat stukje verleden een plek te geven en het heden opnieuw te bezien. In
plaats daarvan loop ik weg met in mijn hoofd nog de nagalmende vrolijke
deuntjes van ‘Hoe duur was de suiker’. Natuurlijk begrijp ik dat een stichting
beperkte middelen heeft en het moet hebben van de goodwill van mensen die
meewerken. En dat zijn er een hoop bij deze voorstelling. Grote namen uit de
politiek en de mediawereld leveren hun bijdrage en dat is mooi. John Leerdam
maakt de voorstelling die hij kan maken en dat is ook mooi. Maar als
theaterwetenschapper vraag ik me af of het doel niet beter bereikt wordt door
het wat kleinschaliger op te zetten en wat minder breed: er was een
bombardement aan tekens op het podium aanwezig die elkaar niet noodzakelijk
versterkten. ‘Haat kun je niet bestrijden met haat, maar uitsluitend met liefde’
wordt er meerdere malen in de voorstelling herhaald. Maar liefde betekent niet
dat je zaken die aandacht behoeven met een mantel bedekt van muziek,
gezelligheid en saamhorigheid. Liefde betekent soms juist dat je streng moet
zijn en moet schokkeren om je medemens
tot nadenken te dwingen. In het theater moet je je als regisseur beraden over
elk afzonderlijk middel, code of teken dat je bij een voorstelling inzet. Alles wat op het podium gebeurt, moet ondersteunend
zijn aan de grote boodschap of het doel dat je ermee wilt bereiken. Als het doel
was een gezellige, saamhorige voorstelling te maken met wat flarden
geschiedenis over ons koloniale verleden dan is dat gelukt. Er kwamen mooie,
gevoelige nummers voorbij en er zaten zeker goede teksten in bepaalde
dialogen/monologen. Het beeld op het videoscherm achter het podium, zoals de
pamfletten over dat er nieuwe slaven te koop waren of omschrijvingen van gevluchte
slaven, was soms erg confronterend en pijnlijk. Jammer dat die beelden werden
overschaduwd door het hoge musicalgehalte.
Hoe
duur was de suiker? van Stichting Julius Leeft. Gezien 01/7/2012 in de
Stadsschouwburg. Meer info op www.stichtingjuliusleeft.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten